Urlop bezpłatny a ubezpieczenie w ZUS

Osoba zatrudniona na umowę o pracę, decydując się na urlop bezpłatny u swego pracodawcy, nie jest niekiedy świadoma tego,    co dzieje sie z jej ubezpieczeniem w ZUS.

Otóż należy pamiętać, że kiedy pracownik przebywa na urlopie bezpłatnym, nie podlega żadnym ubezpieczeniom - ani społecznym, ani zdrowotnemu. Okres urlopu bezpłatnego, to przerwa                  w opłacaniu składek.

Zachowuje jedynie prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych w okresie 30 dni od dnia rozpoczęcia urlopu bezpłatnego. Jeśli zgłosił do ubezpieczenia zdrowotnego członków swojej rodziny (np. dzieci czy małżonka), to również one po upływie 30 dni tracą prawo do bezpłatnej opieki medycznej.

Wynika to z art. 67 ust. 4 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2008r. Nr 164, poz. 1027 z póź. zm.).

Jeżeli po tym okresie (tj. po upływie 30 dni), pracownik będzie nadal przebywał na urlopie bezpłatnym, to aby mieć prawo do bezpłatnych świadczeń zdrowotnych, powinien zostać zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny. Zgłosić go może pracujący małżonek, małżonek emeryt lub pracujące dziecko.

Jeśli jest to niemożliwe, może (zg. z art. 68 w/w ustawy) ubezpieczyć się dobrowolnie poprzez złożenie pisemnego wniosku w oddziale NFZ, na podstawie którego zawierana jest umowa dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego. Osoba, która zawarła taka umowę, ma obowiązek zgłosić również do ubezpieczenia członków rodziny, jeśli nie są zgłoszeni. Zgłoszenie do ubezpieczenia członków rodziny nie wiąże sie z koniecznością odprowadzania dodatkowej składki.

Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wiąże się oczywiście z opłacaniem składki. Składka jest miesięczna i niepodzielna. Opłacana jest za każdy miesiąc kalendarzowy w terminie do 15 dnia następnego miesiąca. Wysokość składki wynosi obecnie 9% zadeklarowanego dochodu, natomiast wysokość dochodu nie może być niższa od kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku. Wysokość tego wynagrodzenia jest ogłaszana przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku "Monitor Polski" (www.stat.gov.pl). Dla przykładu składka za m-ce lipiec, sierpień, wrzesień 2013r. nie mogła być niższa od kwoty 340,94 zł, zgodnie z wyliczeniem: 3.788,26 (przeciętne m-czne wynagrodzenie w II kw. 2013r.) razy 9%.

Informację o wysokości składki można również uzyskać w oddziale wojewódzkim NFZ, w ZUS lub na stronach internetowych.

W chwili składania wniosku o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym liczony jest okres czasu, jaki upłynął od dnia wygaśnięcia poprzedniego tytułu do ubezpieczenia.

W przypadku, gdy przerwa jest dłuższa niż 3 miesiące, trzeba wpłacić na konto NFZ opłatę dodatkową. Wysokość tej opłaty uzależniona jest od okresu przerwy i dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki. Informację na temat opłaty dodatkowej uzyskamy w oddziale NFZ. (dla przykładu, jeśli przerwa w ubezpieczeniu zdrowotnym wynosi od 3 m-cy do 1 roku, to obecnie kwota opłaty dodatkowej wynosi 757,65 zł.).

W uzasadnionych przypadkach, na wniosek osoby ubezpieczającej się, dyrektor oddziału NFZ może odstąpić od pobrania opłaty dodatkowej lub rozłożyć ją na raty miesięczne (maksimum 12 rat).

Po zawarciu umowy dodatkowego ubezpieczenia zdrowotnego, należy udać się jeszcze do najbliższej placówki ZUS, aby dokonać zgłoszenia do ubezpieczenia poprzez złożenie odpowiednich dokumentów.

Należy jeszcze dodać, że jeśli osoba przebywająca na urlopie bezpłatnym zawrze umowę o pracę lub zlecenia, bądź rozpocznie działalność gospodarczą, to wtedy będzie podlegała obowiązkowo wszystkim ubezpieczeniom ( w tym oczywiście zdrowotnemu).